Heb je een extreme afkeer voor clusters van gaten of bultjes?
Ervaar je allerlei vervelende symptomen als je met deze structuren wordt geconfronteerd? Dan is de kans groot dat je lijdt aan trypofobie.
Iemand die lijdt aan trypofobie heeft een afkeer of angst voor clusters van gaten of bultjes.
Sommige mensen krijgen meteen kippenvel als ze honingraten of het binnenste van een granaatappel zien.
Maar ook de structuur van koraalrif of puimsteen kan iemand met trypofobie een angstig gevoel bezorgen.
Heb jij last van deze aandoening en wil je weten hoe je deze fobie kunt behandelen? Lees dan dit artikel goed door!
Doel van dit artikel: Met dit artikel wil ik je helpen om trypofobie beter te begrijpen. Je leert welke symptomen je kunt ervaren als je lijdt aan trypofobie en vooral hoe je van je gaatjesangst kunt afkomen.
Wat is trypofobie?
Als je lijdt aan trypofobie dan heb je een extreme afkeer van clusters van gaten of bultjes. Zie je foto’s van dergelijke structuren dan kan je dit heel wat vervelende symptomen bezorgen.
Word je in je dagelijkse leven met deze structuren geconfronteerd dan kan je angst zo overweldigend zijn dat je een angstaanval of een paniekaanval kunt krijgen.
Als je bijvoorbeeld van honing houdt, dan sta je meestal niet stil bij hoe deze geproduceerd wordt. Behalve als je lijdt aan trypofobie. Dan kan je de gedachte aan hoe de honing in de zeshoekige cellen van een honingraat verzameld wordt niet van je afzetten.
Maar waar kun je nu precies zo’n afkeer van hebben als je lijdt aan gaatjesangst?
Enkele voorbeelden:
Zoals je ziet is de lijst van structuren waar je een afkeer kunt van hebben als je lijdt aan trypofobie oneindig lang. Waar mensen met trypofobie precies bang voor zijn hangt af van persoon tot persoon.
Aangenomen wordt dat hoe groter de cluster van gaten of bulten is, hoe groter de angst voor deze structuren is.
Ook de symptomen die je ervaart als je aan trypofobie lijdt kunnen heel divers zijn. Je kunt vrij milde symptomen ervaren, maar deze kunnen ook zo hevig zijn dat ze leiden tot een angst- of een paniekaanval.
Symptomen van trypofobie
Lijd je aan gaatjes fobie dan kunnen de volgende milde symptomen zich voordoen als je met gaatjesstructuren geconfronteerd wordt.
- Een algemeen oncomfortabel gevoel
- Een gevoel van walging
- Kippenvel
- Rillingen over je hele lijf
- Overmatig beginnen zweten
Heb je een ernstiger vorm van trypofobie dan kunnen ook volgende symptomen de kop op steken:
- Een allesoverheersend angstig gevoel
- Het gevoel dat je in ademnood komt
- Hartkloppingen
- Beven
- Duizelig worden
- Misselijk worden, overgeven of diarree
Omdat trypofobie een behoorlijk negatieve invloed op je leven kan hebben – je wordt immers heel vaak met deze structuren geconfronteerd - is het belangrijk om te weten waar deze angst voor gaten vandaan komt.
Wat veroorzaakt trypofobie?
Misschien voelde je al langer een zeker onbehagen als je met bepaalde structuren geconfronteerd werd...
Maar had je helemaal nog nooit gehoord van trypofobie. Dat is helemaal niet zo vreemd want deze aandoening werd pas vrij recentelijk benoemd.
Wetenschappers zijn het nog niet helemaal eens over de oorzaken van trypofobie. Het is een aandoening die vrij vaak voorkomt, maar nog niet veel werd bestudeerd.
Het eerste wetenschappelijke onderzoek naar trypofobie dateert van 2013 en werd uitgevoerd door Arnold J Wilkins en Geoff Cole, beiden professor aan de Universiteit van Essex.
Hun onderzoek kreeg de toepasselijke naam ‘Fear of Holes’. Tijdens dit onderzoek ontdekten ze dat mensen die lijden aan trypofobie onschuldige zaken zoals zaden van een lotusbloem onbewust in verband brachten met gevaarlijke dieren zoals de blauw geringde octopus.
De angst werd door hen dan ook beschouwd als een beschermingsmechanisme tegen gevaarlijke dieren die ons zouden kunnen aanvallen.
Een studie uit 2017, uitgevoerd door de Chinese onderzoekers Wang Can, Zhao Zhuoran en Jin Zheng, betwist deze theorie.
Zij bestudeerden de reactie van kinderen bij het zien van bepaalde gatenstructuren om na te gaan of de angst inderdaad te maken had met de associatie met gevaarlijke dieren.
Wat bleek? De kinderen legden helemaal geen verband met gevaarlijke dieren. Hun angst ontstond door de visuele kenmerken van deze structuren.
De precieze oorzaak van trypofobie is dus niet helemaal duidelijk. Wel zijn er een aantal risicofactoren die trypofobie kunnen uitlokken.
Oorzaak 1: familiaire aanleg
Als trypofobie in je familie voorkomt, dan heb je een verhoogde kans om zelf ook deze angst voor gaten te ontwikkelen.
Dit heeft te maken met – bewust of onbewust – aangeleerd gedrag.
Als je als kind merkt dat je ouders bang zijn voor iets, dan is de kans groot dat jij hiervoor ook een bepaalde angst gaat ontwikkelen.
Toch beweren onderzoekers van de universiteit van Bonn echter ook dat er een gen bestaat dat onze angst voor bepaalde zaken triggert.
Dit gen zou verantwoordelijk zijn voor het transporteren van serotonine (gelukshormoon) naar de hersenen. Het onderzoek hiernaar bevindt zich wel nog in een pril stadium.
Over andere risicofactoren voor het ontwikkelen van trypofobie is ook nog niet zoveel gekend.
Sommige onderzoekers beweren wel dat deze aandoening in verband kan staan met andere psychische stoornissen.
Oorzaak 2: depressies en algemene angststoornissen
Uit een wetenschappelijke studie uit 2017 blijkt dat er een verband bestaat tussen trypofobie en zowel depressies als algemene angststoornissen.
Volgens de onderzoekers hebben mensen die met depressies of angststoornissen te kampen hebben meer kans om trypofobie te ontwikkelen.
Oorzaak 3: sociale angststoornis
Een wetenschappelijke studie die in 2016 werd gepubliceerd ontdekte dan weer een verband tussen trypofobie en sociale angststoornissen.
Dit zou te maken hebben met de ronde vorm van de ogen. Als je het gevoel hebt dat vele mensen je aanstaren denk je misschien meteen aan een oppervlak vol ogen die – met wat fantasie – op gaten kunnen lijken.
Oorzaak 4: mannen versus vrouwen
Hoewel trypofobie zowel bij mannen als vrouwen voorkomt hebben vrouwen hier meer last van.
Het is je misschien al opgevallen dat we bij angst voor gaten telkens over een fobie spreken. Een fobie is inderdaad een aandoening waarbij je een extreme angst ervaart voor iets.
Ook eigen aan een fobie is dat deze angst helemaal niet in verhouding staat met wat jij als gevaar beschouwt.
Als we deze omschrijving toepassen op angst voor bepaalde structuren kunnen we inderdaad over een fobie spreken. Toch is er qua kwalificatie meer aan de hand met trypofobie.
Hoezo? Vraag je je waarschijnlijk af. In de volgende rubriek kom je te weten of trypofobie werkelijk een fobie is.
Is trypofobie een echte fobie?
In de DSM-5 – het diagnostisch en statisch handboek van psychiatrische aandoeningen - wordt trypofobie volgens de geldende criteria niet als een fobie gecatalogeerd.
Belangrijkste reden hiervoor is dat volgens het handboek deze aandoening geen impact heeft op het dagelijkse leven. Strikt genomen is dit dan ook geen fobie.
Als je echter zelf lijdt aan trypofobie dan weet je maar al te goed dat je angst voor gaten wel een heel negatieve invloed kan hebben op je dagelijkse leven.
Als je een foto ziet van een cluster met gaten, dan bezorgt deze je vaak spontaan kippenvel of koude rillingen. Bepaalde tv-programma’s en tijdschriften kun je hierdoor gaan vermijden.
Op zich valt hier heel goed mee te leven. Erger wordt het als je in je dagelijkse bezigheden hiermee geconfronteerd wordt.
Afhankelijk van wat je trypofobie triggert zul je bijvoorbeeld bepaalde gerechten gaan vermijden. Ook kan de angst je om het hart slaan als je op straat betonnen of metalen constructies met gaten ziet.
Vanaf het ogenblik dat je voelt dat deze angst voor gaten op sommige vlakken je leven negatief beïnvloedt, dan is het hoog tijd om hieraan iets te doen.
Denk vooral niet dat je angst voor gaten onoverwinnelijk is. Klaar om deze angst voorgoed te overwinnen? Lees dan volgende tips goed door.
Gaatjes fobie overwinnen? 8 behandeling tips
Tip 1: leer meer over trypofobie
Misschien vind je het al jaren vreemd dat je angstig wordt als je een cluster van gaten of bultjes ziet.
Uit angst of schaamte heb je misschien al je hele leven gezwegen over je gewoonte om voorwerpen met gaten uit de weg te gaan. Misschien dacht je tot nu toe dat je de enige was met dit probleem.
Ik hoop dat dit artikel je duidelijkheid heeft gegeven over gaten fobie en dat je nu beseft dat er wel meer mensen zijn met deze aandoening.
Je begrijpt nu vast ook wel dat je helemaal niet raar bent als gaten je kippenvel bezorgen en dat trypofobie meerdere oorzaken kan hebben.
Inzicht in trypofobie kan je helpen om van je angst voor gaten af te komen. Hoe meer je hierover leert, hoe kleiner de kans dat dit een negatieve invloed heeft op je leven.
Tip 2: identificeer wat je angst triggert
Om af te geraken van je gaten fobie is het belangrijk om te weten welke zaken of structuren je angst triggeren.
Zo kun je je angst beter duiden en je voorbereiden om heel gericht je trypofobie aan te pakken. Maak daarom een lijstje van alles wat je angstig maakt en vermeld erbij hoe je op deze zaken reageert.
Zijn het vooral patronen op fruit of groenten die je angstig maken? Vind je het dan vervelend om ernaar te kijken of is het vooral als je deze zaken aanraakt dat je angstig wordt?
Vind je het eng om op straat met bepaalde structuren geconfronteerd te worden en wat zijn deze dan?
Is het vooral beton met gaten dat je angstig maakt of ervaar je ook bepaalde symptomen als je naar iemand kijkt met een jurk met een bepaalde structuur?
Eenmaal je goed weet welke zaken je angst triggeren, kun je gerichter oplossingen zoeken.
Probeer ook in je angsten een zeker patroon te vinden en de patronen die je angstig maken te rangschikken. Plaats deze waar je het minst bang voor bent bovenaan en pak deze gaatjesstructuren het eerst aan.
Zo kun je stap voor stap leren om met bepaalde structuren om te gaan.
Tip 3: zie je angst onder ogen en rationaliseer deze
Als je geconfronteerd wordt met een gatenstructuur is je eerste reactie misschien zo snel mogelijk vluchten of je ogen heel hard dicht knijpen en ergens anders aan denken.
Jammer genoeg los je hier je probleem niet mee op. De volgende keer wanneer je met een gatenpatroon geconfronteerd wordt zal je net hetzelfde doen waardoor je angst helemaal niet verdwijnt.
Dwing jezelf – hoe moeilijk dit ook is – om de confrontatie aan te gaan met wat je angstig maakt. Probeer hierbij rustig en kalm te blijven en je gevoelens onder controle te houden.
Ga daarna rationeel na wat nu precies het ergste is dat je kan overkomen. Misschien voel je je hart heel snel tekeergaan, ga je zweten of word je duizelig. En verder ... niets.
Daar blijft het bij. Als je lichamelijke symptomen ervaart besef dan heel goed dat dit een natuurlijke reactie is van je lichaam om je te beschermen tegen mogelijks gevaar. Je lijdt heus niet aan een ernstige lichamelijke aandoening.
Jezelf blootstellen aan wat je angstig maakt en je angsten onder ogen zien is een eenvoudige vorm van exposure therapie. Ben je te onzeker om alleen de confrontatie met je angsten aan te gaan, dan kun je hiervoor bij een psychotherapeut terecht.
Tip 4: oefenen van ontspanningstechnieken
Ontspanningstechnieken kunnen je helpen om op de juiste manier te reageren als je symptomen van trypofobie ervaart.
Yoga en meditatie zijn perfecte ontspanningstechnieken om zowel je geest als je lichaam tot rust te brengen.
Eenmaal je deze technieken hebt aangeleerd, kun je deze perfect toepassen als de angst je om het hart slaat bij het zien van een gatenpatroon.
Yoga- en meditatielessen kun je vast volgen in een sportschool bij jou in de buurt. Leer je deze technieken liever op je eentje, dan vind je op het internet tal van online lessen.
Tip 5: een gezonde levensstijl
Gezond eten en voldoende sporten zullen je niet meteen van je trypofobie afhelpen maar kunnen je wel helpen om sterker in het leven te staan.
Angst kan je helemaal uitputten. Ben je voortdurend op je hoede zodat je niet met gatenstructuren in aanraking hoeft te komen?
Voel je je steeds angstig omdat je mogelijks met zo’n patronen geconfronteerd kunt worden?
Dan zul je vast wel weten dat dit veel mentale energie vraagt. Onze geest en ons lichaam staan met elkaar in verbinding en daarom zal ook je algemene gezondheid na verloop gaan lijden onder je trypofobie.
Als je voldoende aandacht besteedt aan de basisbehoeften van je lichaam zoals eten, slapen en beweging zul je je veel sterker voelen om je trypofobie te overwinnen.
Tip 6: zoek professionele hulp
Als je voelt dat je je trypofobie niet alleen kunt overwinnen, zoek dan professionele hulp.
Een psychotherapeut kan je met verschillende therapieën helpen om je angst voor gaten voorgoed te overwinnen.
Tip 7: Exposure therapie
Bij tip 3 had ik het al heel even over exposure therapie. Je gaat hierbij net die dingen opzoeken waar je bang voor bent.
Je kunt dit op je eentje, maar ook met de hulp van een therapeut. Deze zal je angst voor gaten heel geleidelijk aanpakken.
Hij of zij zal je eerst vragen om je een voorwerp met gaten voor te stellen en je reacties meten.
Daarna is het tijd voor het echt werk: daadwerkelijk geconfronteerd worden met het voorwerp van je angst zodat je deze geleidelijk aan kunt overwinnen.
Tip 8: cognitieve gedragstherapie
Bij cognitieve gedragstherapie wordt vooral gewerkt aan het veranderen van je gedrag door je gedachten uit te dagen en je emoties te identificeren.
Misschien ben jij bang om in een bepaalde wijk te lopen omdat daar betonnen blokken met een gatenpatroon liggen.
Je therapeut zal je erop wijzen dat deze betonblokken voor jou helemaal geen gevaar betekenen en dat je angst hiervoor dan ook niet realistisch is.
Het is de bedoeling om daarna je gedachten te herzien zodat je heel goed beseft dat als je kijkt naar deze betonblokken, je inderdaad ervaart dat er niets gebeurt.
